Το Ηράκλειο γιορτάζει τον πολιούχο της πόλης Άγιο Μηνά

Με επισημότητα εορτάζεται σήμερα ο πολιούχος του Ηρακλείου Άγιος Μηνάς ενώ για την πόλη η σημερινή ημέρα είναι επίσημη αργία.

Επίκεντρο των εορτασμών είναι ο ομώνυμος καθεδρικός ναός στο κέντρο της πόλης.

Κορύφωση των εκδηλώσεων αποτελεί η λιτανεία της εικόνας του Αγίου Μηνά στους δρόμους του Ηρακλείου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί και ο μιλιταριστικού τύπου εορτασμός με επιδείξεις μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τα σπίτια της πόλης. 

Ο Άγιος Μηνάς καθιερώθηκε πολιούχος του Ηρακλείου την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Σύμφωνα με την παράδοση, το Πάσχα του 1826 ενώ οι χριστιανοί ήταν μαζεμένοι στο ναό και παρακολουθούσαν τη λειτουργία της Ανάστασης, όχλος μουσουλμάνων προετοίμαζε σφαγή εναντίον τους, η οποία αποφεύχθηκε με την επέμβαση ενός ηλικιωμένου αξιωματικού καβαλάρη.

Ο καβαλάρης αυτός έμοιαζε με το πρωτοπαλίκαρο των Τούρκων, τον Αγιάν Αγά, που τους ηρέμησε και τους απέτρεψε από τη σφαγή των χριστιανών. Την επέμβαση αυτή του μυστηριώδη καβαλάρη, οι χριστιανοί την απέδωσαν σε θαύμα του Αγίου Μηνά, πιστεύοντας ότι ήταν αυτός που παρουσιάστηκε στους Τούρκους και όχι ο Αγιάν Αγάς.

Όμως, ακόμη κι αν οι Τούρκοι είχαν δίκιο και δεν ήταν ο Άγιος Μηνάς ο έφιππος αξιωματικός, ήταν αξιοθαύμαστο γεγονός ο Τούρκος διώκτης των χριστιανών (Αγιάν Αγάς) να λειτουργήσει σαν προστάτης τους την τελευταία στιγμή. Από τότε ο Άγιος Μηνάς απεικονίζεται έφιππος ως Ρωμαίος στρατηγός και τιμάται ως προστάτης της πόλης του Ηρακλείου.

Για τη σχέση του Ηρακλείου με τον προστάτη άγιο του έγραψε και ο Καζαντζάκης:

«... Ολάκερη η πολιτεία ήταν ένα φρούριο, η κάθε ψυχή ήταν κι αυτή ένα φρούριο αιώνια πολιορκούμενο κι είχε καπετάνιο ένα Αγιο, τον Άγιο Μηνά, τον προστάτη του Μεγάλου Κάστρου. Ενας Αγιος που δεν έμενε μόνο στο εικόνισμά του, κατέβαινε κάθε νύχτα, έβγαινε περιπολία. Σφαλνούσε τις πόρτες, όσες είχαν ξεχάσει οι Χριστιανοί ανοιχτές, σφύριζε στους νυχτοπαρωρίτες να γυρίσουν πια στα σπίτια τους, στέκουνταν απόξω από τις πόρτες κι αφουκράζονταν ευχαριστημένος όταν άκουγε τραγούδι...

...Κι όταν οι Τούρκοι ακόνιζαν τα μαχαίρια τους κι ετοιμάζουνταν να ριχτούν στους Χριστιανούς, πετιόταν ο Αϊ-Μηνάς πάλι από το κόνισμά του να διαφεντέψει τους Καστρινούς...

...Δεν ήταν μονάχα άγιος ο Αϊ-Μηνάς, ήταν ο καπετάνιος τους, καπετάν Μηνά τον έλεγαν και του πήγαιναν κρυφά τ' άρματά τους να τα βλογήσει...».

Ο ναός

Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Μηνά ξεκίνησε να χτίζεται στις 25 Μαρτίου 1862 και η κατασκευή του διακόπηκε κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866. Ολοκληρώθηκε στις αρχές του 1895. Τα εγκαίνια του ναού έγιναν στις 16 Απριλίου 1895 από το Μητροπολίτη Κρήτης Τιμόθεο Α'.  Αρχιτέκτονας του ναού ήταν ο ηπειρώτης Αθανάσιος Μούσης, ο οποίος είχε αναλάβει επίσης τον Αγιο Τίτο και τους στρατώνες στην Πλατεία Ελευθερίας, το κτίριο που στεγάζει σήμερα την Νομαρχία Ηρακλείου και τα Δικαστήρια.

Ο χώρος στο οποίο χτίστηκε ο ναός ήταν κήπος που ανήκε σε τούρκικη οικογένεια. Στον Κώδικα του Ναού αναφέρεται ότι ο κήπος αγοράστηκε από την επιτροπή ανέγερσης του ναού.

Η δαπάνη για την ανέγερση καλύφθηκε από άτακτες συνδρομές χριστιανών της πόλης και της υπαίθρου καθώς και από τακτικές εισφορές από διάφορα μοναστήρια. Ποσό 112.000 γροσίων αναλήφθηκε το 1864 από δάνειο της Χριστιανικής Ορφανικής Τράπεζας Ηρακλείου. Το ίδιο έτος κυκλοφόρησε ειδικό λαχείο για τη συγκέντρωση ποσού 2.000.000 γροσίων.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το έργο έθεσε υπό την αιγίδα του και ο Σουλτάνος Αμπντούλ Αζίζ Χαν χορηγώντας 40.000 γρόσια.

Πηγη: pancreta.gr